Artykuły międzynarodowej Szkoły Tai Chi
"Centrum Sztuk Taoistycznych Zlatý Kopec"
Pojęcie Ruchu w Tai Chi
Więcej informacji na temat tych i innych książek można znależć po adresem:
www.medium.com.pl
Pojęcie Ruchu w Tai Chi
„Jedność wewnętrznego i zewnętrznego.
Tai Chi Chuan rozwija ducha (świadomość). Dlatego mówi się, że „duch jest władcą, a ciało jego podwładnym.” Kiedy unosimy ducha, nasze ruchy stają się naturalnie lekkie i płynne. Pozycje są już tylko pełne i puste, otwarte lub zamknięte. Otwarcie nie ogranicza się tylko do ruchu rąk i nóg, ale ideę otwarcia musimy mieć również w umyśle. Zamknięcie nie dotyczy tylko ruchu rąk czy nóg, ale ideę zamknięcia musimy mieć w umyśle. Gdy to, co wewnątrz, zjednoczone jest z tym, co na zewnątrz, jako jedna chi, wówczas nie dochodzi do żadnych zakłóceń.”
Z dziesięciu punktów Yang Cheng-fu o zasadach praktyki Tai Chi
Tai Chi medytacja w ruchu, nazwa ta podkreśla charakterystyczną dla Tai Chi aktywność umysłu w czasie uprawiania form. W czasie praktyki dążymy do tego, żeby każdy ruch wykonywać świadomie. Rozwijamy w ten sposób zdolność obserwacji, czucia i rozumienia coraz subtelniejszych zmian. Odkrywamy jak złożonym procesem jest nawet najprostszy ruch. Uczymy się zasad równowagi i proporcji, oraz umiejętności praktycznego ich wykorzystania. Jednocześnie rodzą się w nas pytania:
Czym właściwie jest ruch?
Czym jest ruch z punktu widzenia Tai Chi?
Odpowiedzi na te pytania zmieniają się wraz z narastaniem doświadczenia płynącego z praktyki, tak jak zmienia się nasza zdolność widzenia i czucia ruchu.
Proces ten można porównać do nauki rysowania portretu.
Każdy człowiek dość łatwo zapamiętuje i rozpoznaje twarze poznanych osób. Kiedy jednak poprosimy go o narysowanie portretu bliskiej osoby, którą spotyka codziennie, okazuje się, że poziom umiejętności widzenia potrzebny do rysowania realistycznego portretu jest niewystarczający.
Czasami nie potrafimy odpowiedzieć na pozornie proste pytanie: Jaki jest kolor oczu osoby, którą codziennie spotykamy?
Kiedy jednak podejmiemy naukę rysowania portretu, prowadzeni krok po kroku przez nauczyciela przechodzimy procesem nauki widzenia, dostrzegamy proporcje twarzy, zaczynamy zwracać uwagę na rzeczy, których wcześniej świadomie nigdy nie obserwowaliśmy. Nasza zdolność widzenia pogłębia się. Patrzymy na ludzkie twarze inaczej, bardziej wytrenowanym okiem i umysłem.
Uprawiając Tai Chi przechodzimy podobnym procesem, jesteśmy prowadzeni krok po kroku przez nauczyciela uczącego nas świadomie obserwować zjawisko ruchu na coraz głębszym poziomie. Zmienia się nasze rozumienie ruchu.
Na początku widzimy zewnętrzny ruch formy wykonywanej przez osobę uprawiającą
Tai Chi. Na tym poziomie zwracamy przede wszystkim uwagę na ogólne wrażenia związane z widzianym ruchem. Na jego charakter, dynamikę, na przykład dostrzegamy charakterystyczne dla Tai Chi powolne tempo ruchu. Czasami przyciągają naszą uwagę niektóre detale, najczęściej położenie i ruchy dłoni, rzadziej lub mniej świadomie dostrzegamy pracę nóg. Osoby o większej wrażliwości estetycznej zwracają uwagę na harmonię i piękno ruchu formy Tai Chi, na jej ekspresję. W zależności od poziomu naszej zdolności obserwacji i naszych życiowych doświadczeń, widzimy więcej lub mniej, ale jednocześnie dostrzegamy jedynie zewnętrzny ruch formy.
Kiedy jednak uprawiamy Tai Chi dłuższy czas, realizując wspomnianą zasadę świadomej obserwacji ruchu, nasze pojęcie ruchu coraz bardziej się rozszerza.
Zaczynamy dostrzegać, że ruch, to nie tylko ruch człowieka przemieszczającego się w przestrzeni, idącego, biegającego, czy ćwiczącego formę Tai Chi. Zauważamy zależności ruchu i jego harmonii i koordynacji od stanu naszej równowagi, od oddechu, jego głębokości i jakości. Od stanu koncentracji naszego umysłu. Dostrzegamy coraz bardziej subtelne zależności między ruchem zewnętrznym i wewnętrznym. Nasza wiedza o ruchu się pogłębia.
Odkrywamy, że pojęcie ruchu w Tai Chi jest bardzo szerokie, praktycznie nieograniczone. Ruchem z punktu widzenia Tai Chi jest każda zmiana. Nawet najsubtelniejsza zmiana, jaka następuje w otaczającej nas przestrzeni, w całej przyrodzie, we wszechświecie, w nas, zmiana w czasie, czy w naszym życiu.
Wszystko w całym wszechświecie jest w nieustannym ruchu i wszystko podlega ciągłym zmianom. Czasami są one dynamiczne i łatwo dostrzegalne, jak na przykład dynamiczny ruch człowieka wykonującego formę lub nagła zmiana pogody. Czasami bardzo subtelne i trudne do zauważenia, jak zmiany kolorów roślin w pobliskim parku, pod wpływem światła słonecznego, lub wpływ głębokości i rytmu naszego oddechu na stan równowagi.
Oddech jest przykładem wewnętrznego ruchu.
Ma on swój rytm, głębokość i proporcje. Jakość oddechu zależy od jakości powietrza, którym oddychamy. Wiatr jego siła i zmiany temperatury powietrza, zależność od zmian pogody, od zmian pór roku, to też interesujące zjawiska ruchu. Zmieniająca się w ciągu dnia jakość światła słonecznego ma wpływ na nasze oczy, których stan również związany jest z jakością oddechu. Światło i grawitacja to zewnętrzny wyraz energii Chi wszechświata, następujące w nich zmiany mają wpływ na każdy proces życia w przyrodzie.
W Tai Chi świadomie pracujemy z grawitacją zajmując się równowagą i jej wpływem na funkcje naszych organów, koordynację ruchu i jakość oddechu. Oddech zależny jest od stanu naszej równowagi, rozluźnienia lub napięcia i przeżywanych emocji. Jednocześnie ma wpływ na stan równowagi, funkcje wszystkich organów, sprawność działania mózgu, zdolność widzenia i funkcje oczu, stan rozluźnienia i właściwy tonus mięśni, oraz nasze emocje.
Oddech jest głęboko związany z naszymi emocjami. Gniew, irytacja, strach, zmieniają rytm, głębokość i jakość oddechu i odwrotnie pracując z oddechem można uspokajać emocje i przywrócić stan emocjonalnej równowagi. Jest to umiejętność rozwijana i uprawiana przez tysiąclecia nie tylko przez mistrzów sztuk walki. Zmiany stanów emocjonalnych jakie w nas następują są również ruchem z punktu widzenia Tai Chi i tematem wewnętrznej obserwacji. Emocje są związane z naszymi myślami. To o czym myślimy, co pamiętamy, na czym i jak głęboko się koncentrujemy to też zmiany, to też rodzaj wewnętrznego ruchu, którym zajmuje się Tai Chi.
Ruch odbywa się nie tylko w przestrzeni, ale również w czasie. Podobnie jak forma, nie tylko zajmuje konkretną przestrzeń w sali, czy w parku, ale trwa pewien czas, w którym zmienia się jej rytm, dynamika. Zmiany w czasie, zmiany rytmu są również ruchem, który nas interesuje. Podobnie jak nasze życie jest ciągłą zmianą, która przebiega nie tylko w przestrzeni, w której żyjemy, ale też i w czasie. Wszystko co się dzieje w nas i wokół nas jest procesem zmian, procesem ruchu.
Praktyk Tai Chi, realizując zasadę świadomej obserwacji ruchu, zajmuje się badaniem tych wszystkich procesów i wzajemnych powiązań i wpływów między nimi.
Uczy się je wykorzystywać praktycznie i regulować.
Rozwija w sobie zdolność dostrzegania zjawisk nawet najbardziej subtelnych.
Umiejętność dostosowywania się do zmian, spostrzegawczość, zdolność podejmowania decyzji lepiej przemyślanych, w oparciu o szerszą wiedzę o sytuacji.
Widzenie procesów zmian i myślenie wielowymiarowe.
Dostrzeganie aspektów zdarzeń pomijanych często przez innych, myślenie niekonwencjonalne, kreatywne.
Zdolność dostrzegania i zmiany przeszkadzających nam nawyków.
Umiejętności te mają zastosowanie w sztukach walki, w biznesie, w całym życiu.
W praktyce Tai Chi widzenie ruchu i zmian w tak szerokim pojęciu daje możliwość wysokiej jakości i lepszego wykorzystania czasu treningu. Dzięki takim umiejętnościom metodyka zajęć staje się bardziej efektywna i skraca drogę do osiągnięcia wysokiego poziomu.
Traktując pojęcie ruchu w ten sposób, i uprawiając Tai Chi z takim podejściem, zaczynamy dostrzegać, że nie tylko cały wszechświat jest w ruchu, ale i w najmniejszym ruchu jest cały wszechświat.
Tomasz Nowakowski
Linz- Austria marzec 2007
Informacje
E-mail : info@taichi-goldenhill.info